De verborgen keten: drinkwater als levenslijn voor de toekomst

Je kan de TV niet aanzetten of de krant lezen zonder geconfronteerd te worden met het nieuws dat het Nederlandse elektriciteitsnet propvol zit. Deze zogenaamde netcongestie zorgt ervoor dat nieuwbouwhuizen, nieuwe fabrieken, als die al worden gebouwd, voorlopig niet op het elektriciteitsnet aangesloten kunnen worden. Nogal lastig als je verplichte energie-efficiency maatregelen moet nemen zoals warmtepompen. Veel minder bekend is dat Nederland, hét waterland ter wereld, kampt met een veel minder breed uitgemeten dreigende crisis: namelijk die van drinkwater.

Stel je een geavanceerde productieketen voor waarin elke schakel—van grondstof tot eindproduct—naadloos samenwerkt. Zo functioneert ook onze drinkwatervoorziening: een delicaat samenspel van natuurlijke bronnen, zuiveringstechnieken en distributiesystemen. Maar wat gebeurt er als deze keten onder druk komt te staan?

Drinkwaterkwaliteit en beschikbaarheid onder druk

Volgens het RIVM groeit de vraag naar drinkwater tot minstens 2030, terwijl regionale tekorten nu al zichtbaar zijn in gebieden zoals Gelderland en Zuid-Holland. Zonder maatregelen zullen deze tekorten zich uitbreiden naar het hele land.

Drinkwaterplatform

Daarnaast wordt de kwaliteit van drinkwaterbronnen bedreigd door verontreinigingen zoals PFAS, nitraat en microplastics. Verder komen er steeds meer stoffen in het milieu die onvoldoende door afvalwaterzuiveringsinstallaties worden afgebroken en in het drinkwater terecht kunnen komen zoals medicijnen, Arsenicum uit LED verlichting en van impregneermiddel voor tuinhout, Cadmium en Lithium uit batterijen. Nieuwe studies hebben bijvoorbeeld aangetoond dat de negatieve gezondheidseffecten voor de mens bij de huidige maximale grenswaarde die nog geloosd mag worden hoger zijn dan altijd gedacht. Er zijn dan ook ideeën om deze 50 jaar oude grenswaarde een factor 5 te verlagen. Ga d’r maar aanstaan met je huidige technologie. Of Microplastics—piepkleine kunststofdeeltjes—worden inmiddels wereldwijd in drinkwater aangetroffen. Recent onderzoek door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) suggereert dat deze microplastics potentiële risico’s kunnen vormen voor de menselijke gezondheid, vooral omdat ze schadelijke chemicaliën kunnen overbrengen. Hoewel Nederlandse waterzuiveringsinstallaties zeer geavanceerd zijn, blijft de uitdaging bestaan om deze deeltjes volledig te verwijderen.

Innovaties in drinkwaterzuivering: een noodzakelijke stap

Om de continuïteit van de drinkwatervoorziening te waarborgen, worden innovatieve technieken steeds belangrijker. Ontzouting van zee- en brakwater met thermische destillatie en omgekeerde osmose biedt perspectief. Een recente doorbraak in membranen, gemaakt van grafeen, maakt deze processen efficiënter. Grafeenmembraantechnologie kan water sneller filteren en met minder energie, waardoor drinkwater uit zoutwater een realistischere optie wordt voor grootschalige implementatie. Dit biedt oplossingen voor regio’s waar zoetwaterbronnen schaars zijn. Vergelijkbaar zijn “buckyballs” (beiden volledig uit koolstofatomen opgebouwd, alleen de structuur is anders) en nanotubes (holle vezels die 50.000 keer dunner zijn dan een menselijke haar). Verder wordt gekeken naar combinaties van technologieën om het beste van alle werelden met elkaar te combineren: bijvoorbeeld destillatie, membranen en kristallisatie. Bij kristallisatie wordt zuiver (keuken)zout uit het water gehaald dat weer kan worden hergebruikt en niet weer terug in het milieu hoeft te komen.

Daarnaast winnen technieken voor hergebruik van afvalwater terrein. Geavanceerde behandelingen zoals biologisch actieve koolfilters combineren chemische en biologische zuivering, waardoor zelfs complexe verontreinigingen kunnen worden verwijderd. Deze technologie kan de druk op drinkwaterbronnen aanzienlijk verlichten.

Procesmanagement in waterbeheer

Net zoals in de chemische industrie, waar goed procesmanagement essentieel is, vereist het beheer van drinkwater een geïntegreerde aanpak. Het RIVM benadrukt dat een mix van maatregelen nodig is: het vergroten van waterbronnen, het stimuleren van waterbesparing en efficiënter regenwaterbeheer. Een voorbeeld is het opslaan van regenwater in de duinen voor gebruik tijdens piekmomenten, wat bijdraagt aan een stabiele waterlevering.

Pro6com’s bijdrage aan veilig en efficiënt waterbeheer

Bij pro6com begrijpen we hoe cruciaal veiligheid en betrouwbaarheid van een proces is. Dus zeker ook voor onze drinkwatervoorziening. Met onze expertise in procesveiligheid en -optimalisatie in de procesindustrie bieden wij:

Conclusie: de toekomst van drinkwater in Nederland

Het veiligstellen van de drinkwatervoorziening is een uitdaging die vraagt om innovatie, samenwerking en procesoptimalisatie. De ontwikkelingen op het gebied van technologie, zoals grafeenmembraantechnologie, bieden hoop voor de toekomst.

Bronnen

  • RIVM (2023) – Waterbeschikbaarheid voor de bereiding van drinkwater tot 2030
  • RIVM (2022) – PFAS in Nederlands drinkwater
  • WHO (2023) – Microplastics in drinking water
  • KWR (2019) – Kwaliteit van bronnen voor drinkwater
  • Rijksoverheid (2023) – Actieplan Leveringszekerheid Drinkwater