Een aantal jaar geleden schreef ik een blog met als titel: zo in mijn sas met schaliegas. Ik was toen aan het verkennen of ik voor of tegen het boren naar Schaliegas in Nederland was. Mijn conclusie was dat vooral beter onderzocht moest worden wat de gevolgen zijn van deze boringen, maar dat er een enorm economisch belang aan vasthing. Inmiddels is de schaliegas discussie in Nederland verstomd, maar kwam ik er door een documentaire begin januari achter dat we door de import van vloeibaar aardgas (LNG) uit de verenigde staten het probleem eigenlijk alleen maar hebben verlegd. Dus LNG okay, maar not in my backyard…

Wat is Schaliegas eigenlijk?

Schalie (Engels: Shale) verwijst naar een versteende kleistenen laag in de bodem op circa 3,5 km diepte. Het (aard)gas zit hier, anders dan bij bijvoorbeeld de bekende gasbel in Slochteren, in een niet poreus gesteente opgesloten en komt er ook niet vanzelf uit. Het boren naar deze laag is nogal lastig en in tijden van overvloedige, andere, makkelijker te winnen bronnen dus economisch ook niet rendabel. De tijden veranderen echter, de reserves beginnen op te raken en met de toenemende wereldbevolking en bijbehorende welvaart, wordt het steeds interessanter om deze lagen aan te boren. Er wordt eerst tot ongeveer 3 km diep verticaal een put geboord, waarna horizontaal verder wordt gegaan (in die laag). Vervolgens worden er met explosieven gaten in de leiding gemaakt, waarna er onder hoge druk een mengsel van water, zand en chemicaliën in de laag wordt geïnjecteerd. Dit wordt fraccen genoemd (naar het Engelse: hydraulic fracturing)
Hierdoor ontstaan er scheurtjes in de Schalielaag waarbij het gas vrijkomt en via de boorput kan ontsnappen.

Niks mis mee toch?

Er zijn een aantal zaken waar men zich zorgen over maakt:

  • Er worden bij het fraccen chemicaliën gebruikt. Over de samenstelling van die chemicaliën doen de oliemaatschappijen nogal geheimzinnig. De samenstelling bepaalt ook het succes van het fraccen en daarmee de concurrentiepositie, vandaar. Inmiddels is wel bekend dat het hier niet om limonade gaat. Critici zijn bang dat het grondwater met deze chemicaliën wordt vervuild, met alle gevolgen van dien.
  • Aardgas in het drinkwater
  • Er komen grote hoeveelheden vervuild water terug uit de boorput, die opgeslagen of verwerkt moeten worden.
  • Het ontstaan van aardbevingen
  • Horizonvervuiling (boortorens in het landschap)

Aangezien in Nederland nog niet naar Schaliegas is geboord, zijn al deze vermeende gevaren gebaseerd op ervaringen vanuit Amerika, versterkt door de documentaire Gasland van Josh Fox. Zie in dit fragment uit deze documentaire het brandende drinkwater!

Toch wel mis dus?

In de Verenigde Staten is het winnen van Schaliegas sinds een aantal jaren in een explosieve sneltreinvaart terecht gekomen. Zo snel, dat er zoveel mensen en materieel nodig zijn, dat ook verouderde boorinstallaties worden ingezet en mensen met weinig expertise. Anders dan in Europa, heeft de VS geen gevestigde gasindustrie, maar is het een typisch olieland. De eisen die aan de boorputten worden gesteld in de VS zijn ook lichter dan de Europese standaards. Voorbeelden: Nederlandse boorlocaties moeten voorzien zijn van bak met een vloeistofwerende laag om eventuele lekkages van fracwater op te vangen. Verder wordt in Nederland de mantelbuis om de boorpijp met beton volledig afgedicht, in de VS volstaan ze alleen met een boven- en onderlaag en zo zijn er nog een paar significante verschillen. Tenslotte is daar nog de dubieuze politieke kwestie dat de omstreden Dick Cheney de gasproducenten een vrijstelling heeft gegeven op de Clean Water Act (wet over watervervuiling).

Wat zijn de voordelen?

Een artikel in zakenblad Forbes haalt een study aan van de Yale universiteit: The Arithmetic of Shale Gas.” waarin staat becijferd wat de winning van Schaliegas heeft bijgedragen aan de Amerikaanse economie en nog steeds doet. Indien men niet aan Schaliegaswinning had gedaan, had de VS LNG moeten importeren. De besparingen die door het winnen van Schaliegas zijn gerealiseerd bedragen meer dan $100 miljard per jaar (!) bij het huidige productievolume.

De impact van Schaliegas op de Chemische Industrie van de VS is tevens onvoorstelbaar groot. Sinds 2010 is of wordt (onder constructie of gepland) er in de VS zo’n slordige €200 miljard geïnvesteerd in 351 projecten die aan schaliegas gelinked zijn.

Heb jij een mening hierover? Geef een reactie in het commentaarveld of Tip dan de redactie, dan kunnen we er een blog over schrijven of kunnen we erop reageren en kunnen we er allemaal wat van leren.