De chemische industrie heeft zich de afgelopen weken van haar donkere kant laten zien. Hoe mooi de producten ook zijn die door de chemische industrie mogelijk worden gemaakt, hoe belangrijk ze ook is voor de groei en bloei van BV Nederland, incidenten worden breed uitgemeten en zijn maatschappelijk niet acceptabel. En terecht… Het begrip risico en veiligheid (safety) levert interessante discussies op. Want praten we allemaal over hetzelfde als we het over een risico en veiligheid hebben? Praten we niet langs elkaar heen, vergelijken we geen appels met peren? Voor wat betreft risico denk ik van niet. Het begrip risico is eenduidig: het is het product van de kans dat iets gebeurt en het effect dat door het incident ontstaat. Hoe hoog dat risico is dat men wil nemen is een ander verhaal. Elk bedrijf hanteert zijn eigen risicomatrix waarbij subtiele verschillen bestaan tussen wat niet acceptabel is en wat wel acceptabel is. Daar is wel een kanttekening bij. De overheden bepalen het maatschappelijk acceptabele risico op een dodelijk incident. In onderstaande tabel zie je dat Nederland samen met Australië de laagste kans accepteert (1 keer per 1.000.000 jaar). In Engeland vindt men een dodelijk ongeval 1 keer per 10.000 jaar nog acceptabel. Bron: CCPS Opvallend is Duitsland. In Duitsland accepteert men geen enkel dodelijk ongeval: “nul”. De vraag is: Is dit realistisch?

‘Is het mogelijk om naar 0 (lees: “nul”) incidenten te gaan? ‘

Er zijn verschillende soorten veiligheid te onderscheiden. Als ik het in twee hoofdgroepen verdeel heb je veiligheid die betrekking heeft op:

  • het individu: de arbeidsveiligheid (occupational safety). Hierbij draait het om het risico dat een persoon gewond raakt door het werken in de (chemische) industrie.
  • de installatie: de procesveiligheid (process safety). Bij procesveiligheid gaat het over het risico op ongecontroleerd vrijkomen van materiaal en/of energie uit een installatie (Loss of containment: LOC)

Voor wat betreft arbeidsveiligheid is de chemische industrie er de afgelopen jaren goed in geslaagd om het aantal arbeidsongevallen drastisch terug te dringen. Het aantal arbeidsincidenten wordt uitgedrukt in zogenaamde Lost Time Incidents of Injuries (LTI’s). Bron: Victor Borges, DNV.GL, Perfect storm for the next major accident? De grote vraag is of deze lijnen de “nul”-lijn kunnen raken? Dus: Stelling 1: Het aantal arbeidsveiligheidsincidenten kan naar “nul” Uiteraard heb ik mijn visie hierop, maar ik ben heel benieuwd hoe jij hierover denkt en zou je daarom willen vragen om je (onderbouwde) mening in de commentaarvelden hieronder op te schrijven.

‘Neemt het aantal process safety incidenten op eenzelfde manier af als bij arbeidsveiligheid?

Om met de deur in huis te vallen: het antwoord hierop is minder geruststellend en luidt: nee… Een greep uit de diverse overzichten van de schade’s die bedrijven geleden hebben bij de 100 grootste process safety incidenten vanaf 1974 laat een heel ander beeld zien dan we bij de arbeidsveiligheid zagen. Bijvoorbeeld in de upstream sector (winning van olie en gas).

Bron: MARSH

De waarde waarover hier gesproken wordt is de verzekerde herbouwaarde. Het zegt niets over vervolgschade zoals productieverliezen en schadeclaims. BP’s Deep horizon platform in de Golf van Mexico’s directe schade (2010) was ca. $600 miljoen, terwijl de totale kosten opliepen tot $42.2 miljard. Wat er ook niet in staat is het aantal slachtoffers dat bij deze incidenten is opgetreden. In dit specifiek geval waren er 11 dodelijke slachtoffers te betreuren.

Typically, Business Interruption claims following losses in the energy sector are two or three times the size of the property- loss value, and, in some circumstances, can be much more than that. – The 100 Largest Losses 1974-2015, MARSH

‘En de chemische industrie…?’

Het aantal process safety incidenten in de chemische industrie vertoont een vergelijkbaar patroon als de upstream sector.

Bron: MARSH

Let wel, dit zijn alleen de 100 grootste incidenten ooit. Zo zal je de incidenten die afgelopen weken bij de raffinaderijen hebben plaatsgevonden niet in deze statistieken terug gaan vinden. Kortom: geen statistisch significante trend zichtbaar maar een volstrekt willekeurig optreden van dit soort ernstige process safety incidenten. En eerlijk gezegd staan de wijzers momenteel niet in het groen. De reden: de lage olieprijs. Marges van oliemaatschappijen worden dunner, dus wordt er bezuinigd op personeel, trainingen en onderhoud. Er is maximale opslag van brandbare producten in afwachting van het stijgen van de olieprijs en niet alleen op land, maar ook off-shore, waar tankers worden gebruikt als drijvende opslag.

Bron: MARSH

In navolging van stelling 1 komt dan de voor de hand liggende stelling: Stelling 2: Het aantal process safety incidenten kan naar “nul”  Ook hiervan zou het leuk zijn als er een levendige discussie op gang komt in de commentaarvelden hieronder. Een pakkende samenvatting van de verschillende inzichten in de frequentie van het optreden van (process?) safety incidenten was te lezen in het FD van 24-08: “Raadslid Arno Bonte van GroenLinks drong aan op tijdige vervanging van installaties bij de raffinaderijen. ‘Het is geen toeval dat de omvang en het aantal incidenten in de Botlek en Pernis de afgelopen jaren is toegenomen’, aldus Bonte, zonder harde cijfers te noemen” “Tijdens het debat zei Aboutaleb dat het aantal zware incidenten juist is gedaald. Ook spreekt hij tegen dat een raffinaderij veiliger wordt als er alleen gloednieuwe installaties staan. Incidenten kunnen altijd plaatsvinden, stelt hij” En wat er ook uit de discussie komt, over één ding zullen we het uiteindelijk allemaal eens zijn, of het aantal incidenten nou echt naar “nul” kan of niet. We zullen er met zijn allen: overheid, technologen, engineers, plantmanagement, CEO’s van de moederbedrijven alles aan moeten doen om de veiligheid in de chemische industrie continu te blijven verhogen en ze de veiligste industrie in de wereld te maken. Het is in ieder geval een onderdeel van mijn missie om de installaties in de chemische industrie niet alleen veiliger te maken, maar ook efficiënter. Leuk artikel? Help me dan om het artikel te verspreiden door op een of meerdere van de social media knoppen hieronder te drukken. Hoe denk jij over de twee stelling uit deze blog? Geloof jij dat arbieds- en procesveiligheidsincidneten naar “nul” gereduceerd kunnen worden? Schrijf je mening hieronder op en laat anderen hiervan leren

Meer lezen over het verschil tussen arbeid- en procesveiligheid? Download dan ons