Wat is een transitie?
Tenzij je de afgelopen jaren onder een steen hebt geleefd, zal het je niet ontgaan zijn dat we in een tijdperk leven van veranderingen. Hierbij vallen de woorden “transitie” en “duurzaam” meer dan je lief is. Maar wat is een transitie nou precies?
Een transitie is een overgang van het ene tijdperk naar een ander tijdperk. Een onomkeerbare, structurele verandering. Hoewel dé Transitie vaak in één adem wordt genoemd met energietransitie, zijn er ook transities geweest of gaande op bijvoorbeeld economisch of sociaal vlak.
Illustratie uit presentatie Nederland Kantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)
Op het moment dat je in zo’n transitie zit gaat het geleidelijk en heb je niet zo door dat het verandert. Maar als je over je schouder kijkt dan kan je je niet voorstellen dat het vroeger anders ging. Herken je dat? Ik herinner me nog in mijn jeugd dat er op een verjaardag of nieuwjaarsreceptie een glas op tafel stond met sigaretten. En dat er op TV open en bloot werd gerookt. Tegenwoordig is roken zelfs in Cafés verboden en besluiten veel mensen dat thuis roken betekent: buiten in de kou staan. En het is nog niet klaar: de overheid heeft het plan om na 2030 de verkoop van tabak gefaseerd af te bouwen, achtereenvolgens bij tankstations en tabak- en gemakszaken, waarna alleen speciaalzaken nog tabak kunnen verkopen. Moet je voorstellen wat dat voor hele industrietakken betekent…
Energietransitie
Maar de grootste maatschappelijke turbulentie wordt toch vooral veroorzaakt door de energietransitie, of misschien beter, van het fossiele tijdperk naar het niet-fossiele tijdperk. Deze nuancering is nodig, want moleculen van fossiele oorsprong worden niet alleen gebruikt om te verbranden en energie van te maken, maar zijn ook grotendeels terug te vinden in alledaagse producten. Waar we precies staan in die transitie is moeilijk te zeggen. Volgens een bekende transitieprofessor wijzen alle tekenen erop dat we precies op het kantelpunt zitten.
Illustratie uit presentatie Nederland Kantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)
Als individu of als individuele onderneming houd je een transitie niet tegen. Dus wil je overleven, dan zal je je moeten aanpassen aan die veranderende wereld om je heen. Een bedrijf dat er uitermate goed in is geslaagd om niet één maar twee transities door te maken is DSM. DSM (Dutch State Mines) is begonnen als staatsbedrijf in de mijnbouw in Limburg. Toen die werden gesloten is het bedrijf overgegaan op bulkchemie en een jaar of tien geleden is de bulkchemie afgestoten en richt de onderneming zich volledig op fijn-/biochemie.
Ik ben me volledig bewust van de periode waarin we zitten. En zie het niet als een bedreiging, maar als een enorme kans om te kunnen helpen om aan die transitie. Bij de procestechnologie draait het om de kennis van techniek om moleculen om te zetten in andere moleculen. Hier kan energie bij nodig zijn of energie bij vrijkomen. Simpeler kan ik het niet uitleggen.
In deze serie blogs zullen de verschillende moleculen worden beschreven die een sleutelrol gaan spelen in de energietransitie. Wat is de rol van het molekuul en hoe wordt het op industriële schaal gemaakt? Neem bijvoorbeeld waterstof. Er wordt heel gemakkelijk gesproken over het vloeibaar maken van waterstof, maar daar komt meer bij kijken dan je in eerste instantie zou denken. Maar daarover later meer…
